تحقیق کامل دین اسلام

اسلام آیین حق الهی است و آخرین و کاملترین و بهترین دین در تامین سعادت بشری و جامعترین دین در تامین مصالح دنیوی و اخروی انسانهاست.

دینی که تمام نیازهای بشر را در امور و نظام های فردی و اجتماعی و سیاسی بر می آورد. دین اسلام آخرین دین است و دیگر انتظار آمدن دین دیگری را نداریم تا بیاید و بشر را از ظلم و فساد و تباهی نجات بخشد به ناچار روزی فرا خواهد رسید که آیین اسلام قوت و نیرو می گیرد و سراسر جهان را تحت سیطره عدالت و قوانین متقن خود در می آورد.

اگر قوانین و دستورات اسلام آن طور که هست در تمام نقاط زمین به صورت کامل و صحیح پیاده شود، صلح و امنیت همه انسانها را فرا می گیرد و تمام انسانها به سعادت واقعی خود نائل می شوند و به آخرین حد رفاه و آسایش و عزت و سربلندی و بی نیازی و اخلاق نیک می رسند و دیگر در دنیا ستم از ریشه قطع می گردد و محبت و برادری بین همه انسانها برقرار می شود، فقر و تهیدستی و فلاکت از صفحه روزگار برچیده می گردد. بنابراین تمسک و پیروی از اسلام علت عقب ماندگی شرم آور مسلمین نشده است بلکه برعکس، دوری از تعالیم سازنده اسلام و سبک شمردن قوانین آن، به وجود آمدن ستمگری ها و تجاوزها در میان زمامداران و زیردستان و خواص و عوام مسلمین، باعث این عقب گردها و ضعف و سقوط معنوی و بیچارگی و فلک زدگی شده است.

ایمان، امانت داری، درستکاری، اخلاص، رفتار نیک، گذشت، و دوست داشتن برای برادر مسلمان آنچه را که برای خود دوست می دارد، از اصول مسلم اسلام است. امروز و آینده برای مسلمانان راه نجات و سعادتی جز این نیست که با کمال دقت نظر، خود را به محاسبه بکشند و بیهوده کارهای خود را به حساب بیاورند و برای تذهیب خود و نسل آینده در پرتو دین استوارشان نهضتی به پا کنند و در سایه چنین نهضتی ظلم و تعدی را در میان خود ریشه کن سازند.

در این هنگام است که جهان را عدل و داد فرا می گیرد پس از آنکه پر از ظلم و جور شده بود، همان گونه که خدا و پیامبر به این مطلب وعده داده اند و از دین اسلام هم که آخرین ادیان است و بی آن جهان، اصلاح نمی شود جز این انتظار نیست، ناگزیر برای انجام این انقلاب «پیشوایی» هست که خواهد آمد و چهره درخشان اسلام را از آلودگی های اوهام و بدعتها و گمراهی ها می شوید و بشر را از تباهی های همه جانبه و ستم و دشمنی های همیشگی و بی اعتنایی ها نسبت به اخلاق ارزشمند و عظمت روح انسانی نجات می بخشد.

اسلامدینی یکتاپرستانه و يکی ازادیان ابراهیمی جهان استپیروان این دین رامسلمان می‌گویند. مسلمانان بر این باورند کهخدا مستقیماً بر بسیاری ازپیامبران وحی فرستاده ومحمد آخرین آنها استاکنون، اسلام از نظر شمار رسمی پیروان در مکان دوم (پس از دین مسیحیت) جای دارد.

ریشهٔ واژه

اسلام درزبان عربی از ریشه (س-ل-م) که به معنای «تسلیم صلح‌آمیز؛ تسلیم‌شدن؛ اطاعت؛ صلح» است مشتق شده ‌است. از دیگر مشتقات سه حرف (س-ل-م) می‌توان موارد زیر را نام برد:

• سلامبه معنای «صلح»^[۳] که همچنین به عنوان درود هم است.
• السلام (آرامش و سلامت) یکی از۹۹نام خدا در قرآن. ^[۴]
• مسلمان، کسی که از اسلام تبعیت می‌کند؛ کسی خود را به خداوند تسلیم می‌کند.^[۵]
• اسلام، اسلام یعنی سلامت نفس، پس مسلمان در درجه اول سلامت نفس باید داشته باشد.^[۶]

باورها

اسلام برای هر فردی با ذکر شهادتین آغاز می‌شود. شهادتین به زبان آوردن دو جملهٔ «لا اله الا الله» و «محمد رسول الله»، و در مذهب شیعه به اضافه «علی ولی الله» است؛ این جملات به ترتیب به معنای «هیچ خدایی جز الله وجود ندارد» و «محمد پیامبر الله‌ است» و «علی جانشین و رهبر و منتخب پیامبر بر تمامی امت اسلام» هستند. فردی که تصمیم به ایمان آوردن به اسلام را دارد باید این سه جمله را بر زبان آورده و آنها را باور کند.

مسلمانان بر این باورند که خدا پیام خود را از راه وحی بر محمد و پیامبران دیگر از قبیل آدم، نوح، ابراهیم، موسی و عیسی فرو فرستاد. همه مسلمانان بر این باورند که محمد، آخرین پیامبر خدا و مکمل همهٔ آنها است؛ در نتیجه، سخنان او و کتابش تا روز قیامت برای بشریت وجود دارند. مسلمانان بر اين باورند که بخش‌هایی از کتاب‌های تورات و انجیل فراموش شده‌اند، اشتباه تفسیر یا نوشته شده‌اند یا توسط دنباله‌روان آنها تحریف گشته‌اند، در نتیجه پیام اصلی آنها از بین رفته‌ است. آنها با باور به این مساله، معتقدند که قرآن به عنوان آخرین کتاب وحی شده به انسان‌ها برای تصحیح آن کتاب‌ها نازل شده‌است.[۷]

باور مسلمانان بر آن است که دین خدا در اصل از آدم تا محمد یکی بوده و این اصول در قرآن گردآمده اند. متون اسلامی این طور بیان می‌کنند که یهودیت و مسیحیت مشتقاتی از تعالیم ابراهیم بوده و در نتیجه جزو دین‌های ابراهیمی به شمار می‌آیند. قرآن، از یهودیان و مسیحیان (و گاهی اوقات دیگر معتقدان) به صورت «اهل کتاب» یاد می‌کند.[۸]

باورهای بنيادين در دين اسلام

توحید،معاد،نبوت از اصولی است که بین همهٔ مسلمانان مشترک است. بعضی از زيرشاخه‌های اسلام به خصوص شیعیان به جز این سه اصل، دو اصلعدل وامامت را نیز جزء اصول می‌دانند. البته به این دو اصل اصولمذهب گفته می‌شود. همچنین از مهم‌ترین باورهای بنیادی و اساسی دین اسلام ظهور منجی جهانی درآخرالزمان است.

نام خدا

اللهنام ويژه خدای یکتا درقرآن و نوشتارهای عربی-اسلامی است. با این حال فارسی‌زبانان معمولاً از واژهخدا استفاده می‌کنند. واژهالله پیش از ظهور اسلام نیز درعربستان وجود داشته‌است و نام خدای بزرگ و آفریدگار جهان بوده کهبت‌ها به عنوان رابط و واسطهٔ او در ادارهٔ جهان به وی کمک می‌کرده‌اند. اعراب پیش از اسلام ازاین‌رو جهت نزدیکی و ارتباط باالله به عبادتبت‌ها می‌پرداختند و آن‌ها را در اداره جهان میانجی فیض می‌دانستند.

مذهب‌ها و زيرشاخه ها

مسلمانان به دو مذهب عمدهشیعه وسنی تقسیم می‌شوند. هر یک از این دو فرقه دارای انشعاباتی هستند. به عنوان مثالصوفی گری در میان شیعه و سنی وجود دارد.

کتاب مقدس

• قرآن،کتاب مقدس و آسمانی مسلمان است و به زبان عربی نوشته شده‌است، که طبقمندرجات آن و باور مسلمانان توسط وحی الهی به محمد فروفرستاده شد.

به اعتقاد مسمانان «قرآن وحی نامه اعجازآمیز الهی است، که به زبان عربیواژه به واژه توسط فرشته وحی، جبرئیل، از جانب خداوند و از لوح محفوظ برقلب و زبان پیامبر اسلام هم اجمالا یکباره و هم کم کم در طول بیست و سهسال نازل شده.»^[۹]

این کتاب معتبرترین متن دینی نزد مسلمانان است و مسلمانان آن را «معجزه» و «سند اثبات پیامبری» محمد می‌دانند. تمام مذاهب اسلامی بر درستیمتن آن اتفاق نظر دارند و اختلاف در نحوه خواندن متن، تفسیر و احیاناترتیب آن است. میزان این اتفاق نظر به حدی است، که شیعیان دوازده امامیایران و وهابیان عربستان از قرآن با رسم الخط واحدی استفاده می‌کنند. مسلمانان روی بی خطا بودن کتاب قرآن تاکید دارند.

بیان قرآن

گرچه کلمه اسلام امروز به عنوان دینی در کنارمسیحیت ویهودیت معنا می‌دهد، درهیچ جای قرآن کلمهٔ ادیان که صورت جمع دین است ذکر نشده است و فقط کلمهالدینآمده است که معرفه به ال است. برای مثال آیه 19 از سورهآل عمران: «در حقيقت دين نزد خدا همان اسلام است و كسانى كه كتاب [آسمانى] به آنانداده شده با يكديگر به اختلاف نپرداختند مگر پس از آنكه علم براى آنان [حاصل] آمد آن هم به سابقه حسدى كه ميان آنان وجود داشت و هر كس به آياتخدا كفر ورزد پس [بداند] كه خدا زودشمار است.» (ترجمهٔفولادوند) ^[۱۰]

و یا در آیهٔ 67 سوره آل عمران: «ابراهيم نه يهودى بود و نه نصرانى بلكه حق‌گرايى فرمانبردار بود و از مشركان نبود.» (ترجمهٔفولادوند)

این گونه آیات نشان دهندهٔ این امر است که به بیان قرآن دینابراهیم،موسی،عیسی ومحمد،اسلام یا همان تسلیم خدا بودن است و اگر کسی به دین اسلامی به غیر ازتسلیمی که این پیامبران تبلیغ می کردند باور داشته باشد دچار اختلافی کهدر آیه اول ذکر شد شده است.^[۱۱]

آنچه در این میان متفاوت است شریعت و احکام است که بنا به نیازها ومقتضیات هر قوم و زمانی تغییراتی داشته است. مثلاً در آیهٔ 48 سورهمائده (ترجمهٔفولادوند): «و ما این کتاب [=قرآن‌] را به حق به سوی تو فرو فرستادیم، در حالی کهتصدیق‌کننده کتابهای پیشین و حاکم بر آنهاست. پس میان آنان بر وفق آنچهخدا نازل کرده حکم کن، و از هواهایشان [با دور شدن‌] از حقی که به سوی توآمده، پیروی مکن. برای هر یک از شما [امتها] شریعت و راه روشنی قرارداده‌ایم. و اگر خدا می‌خواست شما را یک امت قرار می‌داد، ولی [خواست‌] تاشما را در آنچه به شما داده است بیازماید. پس در کارهای نیک بر یکدیگرسبقت گیرید. بازگشت [همه‌] شما به سوی خداست؛ آنگاه در باره آنچه در آناختلاف می‌کردید آگاهتان خواهد کرد.»

اسلام و ايران

محمد پس از بعثت به پادشاهان کشورهای همسایه از جمله ایران نامه نوشت وآنان را به اسلام دعوت کرد، پادشاه ایران - خسرو پرویز - این دعوت رانپذیرفت. پس از درگذشت محمد اعراب به ايران تاختند و طی تقریباً ده سالایران جز نواحی گیلان و مازندران گشوده شد.

جايگاه حيثيت انسانى در دين اسلام و ارتباط آن با تقوا - روزنامه شرق

جوهره اصلى حقوق بشر پاسدارى از حيثيت انسانى است. هرانسانى فارغ از جنس، رنگ، نژاد، مذهب داراى حيثيت انسانى برابر با ديگرانسان ها است. برخوردارى از حيثيت و كرامت انسانى برابر، از اصول بنيادينحقوق بشر است كه در هيچ شرايطى تخصيص نمى خورد. بنابراين منشاء برخوردارىاز حقوق برابر و يكسان حيثيت انسانى برابر و يكسان است نه تعلق به جنس،نژاد، مذهب و يا حتى خط مشى سياسى غالب. بحث قابل توجه در اينجا جايگاهحيثيت انسانى در دين اسلام است. به موجب آيه شريفه «و لقد كرمنا بنىالادم» خداوند كرامت انسانى يكسان به تمامى انسان ها عطا كرده است. آيهشريفه مذكور منطبق بر صفت عاليه عدل الهى است لذا بحث مربوط به تقوا كهمعيار تخصيص و سنجش حيثيت انسانى در دين اسلام است، تامل و تفكر نوينىمى طلبد. (شخصاً معتقد هستم كه تقوا تعريفى موسع مى طلبد.) در اينجا بحثمربوط به جايگاه حيثيت انسانى در دين اسلام و ارتباط آن با تقوا در قالباين مصاحبه با آيت الله صانعى كه به همت سازمان دفاع از قربانيان خشونتصورت گرفته، ارائه مى شود:
•خداوند متعال در سوره اسرأ مى فرمايد: ولقدكرمنا بنى آدم . آيا كرامتى كه خداوند به انسان عطا مى فرمايد ناشى از ذاتو طبيعت انسان است يا به تعبير بعضى از صاحبنظران منشاء آن تعلق مشيتپروردگار است، چه اينكه اگر كرامت را ناشى از تعلق مشيت پروردگار بدانيم ،كرامت انسان مستلزم تكليف يعنى تسليم در برابر خداست . از اين رو مستند بهآيه شريفه : ان اكرمكم عندالله اتقيكم،  ملاك برترى انسان ها تقوا وپرهيزگارى تلقى مى شود. نظر جناب عالى چيست ؟ آيا كرامت انسانى منشاءتقوااست يا تقوا كرامت را مى آفريند؟

كرامت انسانى كه عطيه و لطف الهىنسبت به انسان است (ولقد كرمنا بنى آدم )، (آيه ۷۰ سوره اسرأ) به طور قطعو صد درصد، انسان را گرامى داشتيم و كرامت و بزرگوارى را به او داديم  كهاز مظاهر آن اختيار و عقل و تسليم شدن در مقابل حق و عدل است و منشاء تقوانگه دارى انسان از تخلف از عدل و پرهيز از ظلم است و آيه (ان اكرمكمعندالله ) مربوط به ارزش انسانى نزد خداوند است و اثر كرامت خدادادى درخلقت است و از هم جدا است در حقيقت آيه ولقد كرمنا مربوط به قرب به حق وبه فعليت رسيدن آن كرامت بالقوه خدادادى است پس كرامت منشاء تقوا است .

•گوهرو ذات تقوا چيست ؟ اگر بگوييم تقوا حركت در چارچوب دين اسلام است پسمسيحيان چه ؟ آيا آنها داراى كرامت نيستند؟ و اگر تقوا را عمل به بايدها ونبايدهاى اديان آسمانى بدانيم ، پس كسانى كه معتقد به اين اديان نيستندمثل يك هندى كه بودايى است يا چينى كه به آئين كنفوسيوس معتقد است ، آياداراى كرامت نيست ؟
گوهر و ذات تقوا حركت در چارچوب معروف و منكر وحق و عدل و باطل و ظلم عقلايى است يعنى انسان از هر آنچه كه وجدانانسانى اش و وجدان عقلا و انديشمندان آن را باطل و ظلم و مرتكبش را مستحقمذمت مى دانند فاصله گرفت و به آنچه كه آن را حق و عدل مى دانند و فاعلشرا مستحق مدح و تمجيد مى دانند توجه كرد و عمل نمود، اين انسان متقى است واين تقوا انسان ساز است و عامل سعادت فرد و جامعه است. آرى دامنه ظلم وعدل و امثال آنها در نظر الاهيون به تبع وحى و گفته پيامبرانشان توسعهپيدا مى كند و چون عقيده هر متفكر و فيلسوف و دانشمندى بر آن است كهحرام هاى خداوند براى فرد و جامعه قطعاً ضرر و مفسده دارد و ارتكابش ظلماست و تركش عدل و همين معنا در واجبات به اعتبار منافع و مصالح وجود دارديعنى ترك واجب ظلم است، آرى بقيه انسان ها كه موحد نيستند، بى تقصير هستندچون اصولاً از مسائل توحيدى و دينى غافلند و از نظر عقلى و كتاب و سنت ،آنان در ارتكاب آنچه كه حرام است و ربطى به حقوق جامعه و مردم ندارد وفى حد نفسه در نظر آنها ظلم نيست گرچه مخالف با قوانين الهيه است اما موجبعذاب نبوده و عذاب نمودن خلاف عدل ذات بارى است چون بدون بلوغ حجت و دليلو با غفلت نمى توان مواخذه كرد و مواخذه با غفلت و قصور، خود ظلم است وهمين معنا نسبت به ترك واجبات هم ثابت است .

•در ديدگاه قرآنى آنجاكه خداوند مى فرمايد: «يا ايها الناس انا خلقناكم من ذكر و انثى و جعلناكمشعوباً و قبائل لتعاوفوا» تفاوت در طبيعت و خلقت انسان ها به دليل اعتلاىكمال و شعور آدمى است . اين استدلال كه تفاوت در خلقت زن و مرد موجب تفاوتدر حقوق و استعدادها است آيا برخلاف ديدگاه قرآنى مذكور و كرامت انسانىزنان نيست ؟! نظر شما در اين خصوص چيست ؟

ديدگاه وحى و قرآن كه باصراحت زن و مرد را مساوى دانسته بر نظريه اعتبارى و غير اصولى وغير برهانى ديگران مقدم است بلكه اصولاً قرآن و وحى آنقدر در حد بالا ازتماميت و درست بودن و مطابق با واقع بودن است كه نبايد با نظريه هاى ديگرمقايسه شود و اصل مقايسه نادرست است چه رسد به موردش .
• اينكهمى گويند اگر تبعيض در حقوق برحسب تفاوت خلقت باشد؛ مثل آنچه در مورد زن ومرد است و شهيد مطهرى به آن اشاره دارد، اين تبعيض عين عدالت است ، آيا بهنظر شما تبعيض هم مى تواند عادلانه باشد؟

از فرمايشات آن شهيدبزرگوار عالى قدر در رابطه با جملات نقل شده اطلاع كامل ندارم اما مسلماست كه به تبعيض در حقوق بين انسان ها با عدالت عادى چه رسد به عدل الهىمنافات داشته و دارد و با هم نمى تواند سازگار باشد.
•استاد، با عنايت بر اهميت كرامت انسانى تفاوت ديه زن و مرد با چه منطقى قابل استدلال است ؟

به نظر فكرى بنده تفاوتى نيست و پاسخ اين سئوال را بايد بزرگانى كه صاحب نظر در تفاوت هستند بفرمايند و بيان دارند.

•مهم ترينچارچوبى كه انسان ها تاكنون براى حفظ كرامت انسانى تدوين كرده اند،اعلاميه جهانى حقوق بشر است . در اسلام چگونه كرامت انسانى محفوظ مى ماند؟
با قرآن و سنت كه همراه با ضمانت اجرايى از درون انسان ها كه همانايمان به وحى و وظيفه است و به نظر اينجانب در اسلام هيچ تبعيضى در حقوقاجتماعى بين انسان ها وجود نداشته و ندارد، نه رنگ و نژاد و نه جغرافيا ومكان و نه مذهب و مليت و نه مرد بودن و نه زن بودن و امثال آنها از امورىاست كه تبعيض نسبت به آنها ظلم است . همانطور كه در اين مصاحبه تاكيد شدهاست انسان ها به ماهو انسان داراى حقوقى هستند كه غيرقابل تفكيك ،جدا ناپذير و ناگسستنى است. بنابراين گفت وگوى مذكور تاكيد دوباره بر اينمهم دارد كه هر تخصيصى به حيثيت انسانى برابر، در تضادى عميق با تعريفبنيادى حقوق بشر است كه در جهان امروز به صورت يك گفتمان قدرتمند داراىكاركردهاى سياسى، حقوقى، فرهنگى و اجتماعى است.

استقبال ايرانيان از دين اسلام

در ابتداي مقاله ايكه تحت عنوان «ابومسلم خراساني و چند پرسش تاريخي» به قلم «حسين بكايي» درروزنامه اعتماد ملي به چاپ رسيده است، مطالبي غير مستند و باطل وجود داردكه مورد بررسي قرار مي گيرند، و با توجه به منابع تاريخي و تحقيقي بياعتباري آنها به اثبات خواهد رسيد.

به طور كلي مي توان گفت: ايشان درآغاز مقاله بعد از اين كه به «خروج ابو مسلم خراساني» در جهت حمايت ازعباسيان» اشاره كرده، چهار مساله را مطرح كرده و در حقيقت با طرح اين چهارمساله آموزه هاي متعالي اسلام را زير سئوال برده است و قائل شده است كه «اسلام» نتوانست چندان تحولي در جامعه ايراني زرتشتي مذهب ايجاد كند. مادر اين بحث به اين چند مساله اشاره مي كنيم و با استنادات تاريخي بطلانادعاهاي ايشان را آشكار مي سازيم.

نويسنده در بخشي از مقاله اش مينويسد: «مي توان استدلال كرد كه مسلمان شدن ايرانيان تغيير زيادي در فهمديني آنها نداده بود...» فهم ديني ايرانيان زرتشتي مبتني بر افكاري منحط وخرافي استوار بود. پرستش آتش و خورشيد، ازدواج با محارم و چندين و چندنمونه ديگر نشانه واضحي بر انحطاط ديني در ميان ايرانيان بوده است. در اينرابطه شهيد مطهري مي نويسد: «احدي از مورخان و محققان انكار ندارند كه دردوره ساسانيان جنبه عالي و زيباي تعليمات زرتشت تبديل شد به افكاري زشت وپست هزاران خرافه و پيرايه در اين دوره به كيش زرتشت بستند و در اين جهتاحدي اختلاف ندارد و همه معترفند».[1]
بر طبق نوشته مورخان «در اين دوره، در اعتقاد برخي از زرتشتيان آتش دختر خدا شناخته مي شد»[2] ازدواج با محارم عملي جايز و مثبت تلقي مي شد»[3] «پرستش و احترام به آتش از آموزه هاي اين دين محسوب مي شد».[4] «چيزي كه در تطهير مؤثرتر از آب محسوب مي شود بول گاو بود»[5] «خورشيد پرسش مي شد».[6]
اينها تنها گوشه اي از اعتقادات ديني زرتشتيان بوده است. «اصول دين زرتشتي بهگونه اي تهي و بي مغز شده بود كه با غلبه اسلام و واژگون شدن دولت ساسانيروحانيون زرتشتي دريافتند كه بايد كوشش فوق العاده اي براي حفظ شريعت خوداز انحلال تام بنمايند (لذا) اين كوشش صورت گرفت، عقيده به «زروان» واساطير كودكانه را كه به آن تعلق داشت، دور انداختند. پرستش خورشيد راملغي كردند. ... بسياري از روايات ديني را به كلي حذف كردند يا تغييردادند».[7]
نكتهبعدي كه در مقاله آقاي بكايي وجود دارد و به نوعي ارتباط با مساله قبلدارد اين است كه ايشان مي نويسند: «دين ايرانيان توحيدي بوده است» در حاليكه بر همگان واضح و مبرهن است كه يكي از اصول دين زرتشتي مقارن ظهور اسلام «ثنويت»[8] بوده است. شهيد مطهري مي نويسد: «بدون شك زرتشتيان مقارن ظهور اسلام و همچنين مانويان و مزدكيان ثنوي بوده اند».[9] سپس مي نويسد: «ما مدعي نيستيم كه دين زرتشت حتماً از اصل يك دين ثنويبوده است. آن چه مورد ادعاي ماست اين است كه دين زرتشتي مقارن ظهور اسلامصد در صد ثنوي بوده و به هيچ وجه با آيين توحيد سازگار نبوده است».[10] در كتاب «تمدن ايراني» آمده است: «موضوع ثنويت در يكي از كتب معروفزرتشتيان به نام «دينكرت» مورد مطالعه قرار گرفته است بيش از نيمي از اينكتاب در دفاع از ثنويت و در مقابل توحيد است كه موضوع مذهب يهود، مسيحيت واسلام است».[11] قطعاً با ورود اسلام به ايران باور غير توحيدي زرتشتيان با چالشي جدي مواجه شد و فهم ديني در اين خصوص زير سئوال رفت.

دربخش ديگري از مقاله آمده است: «اخلاقيات قوي و محكم و جا افتاده براي نظامبخشيدن به زندگي اجتماعي هم از اجزاي عمده فرهنگ ايراني به حساب مي آيد».
همانطور كه مي دانيم نظام اجتماعي ايران دوره مورد بحث يك نظام طبقاتي بودهاست در ارتباط با اين نظام طبقاتي نامتعادل شهيد مطهري مي نويسد: «در ايناجتماع مردم تقسيم مي شوند به دو طبقه، اقليت و اكثريت. اقليت متنعم وبرخوردار و اكثريت محروم و نيازمند. طبقه برخوردار معمولاً طبقه اي است ازخود راضي، مغرور، خودپسند، لوس و ننر، بيكار و بيكاره، ترسو، كم حوصله، كممقاومت، ناز پرورده، زود رنج، اسراف و تبذير كن، عياش، اين اوصاف را كم وبيش در بيان «آميانوس مارسلينوس» درباره نجباي ايران مي بينيم.
اماطبقه محروم در اين گونه اجتماعات طبقه اي است بدبين، كينه توز، ناراضي،بدخواه، انتقام جو، معتقد به شانس و تصادف، منكر نظم و عدل در جهان».[12] با اين وجود چگونه نويسنده ادعاي وجود «اخلاقيات قوي براي نظام بخشيدن به زندگي اجتماعي» چندان صحيح به نظر نمي رسد.

نكتهغير مستند ديگري كه در مقاله ايشان آمده است اين است كه «تغيير دين زرتشتيبه اسلام تغيير اساسي در زندگي فردي و اجتماعي ايرانيان نبود» در حالي كهبا ورود اسلام بود كه آن جامعه طبقاتي نامتعادل فرو ريخت و زمينه هايايجاد تمدن عظيم اسلامي بوجود آمد. تمدني كه سهم بسزايي در رشد و پيشرفت وتعالي جامعه بشري داشته است و سهم ايرانيان در اين تمدن اگر بيشتر ازديگران نباشد، قطعاً كمتر نيست.
شهيد مطهري به نقل از دكتر معين مي نويسد: «اين اسلام بود كه زمينه را براي شكفتن استعدادهاي ادبي و حكمت عملي فراهم كرد»[13] و به نقل از زين العابدين رهنما مي نويسد: «ظهور دين اسلام تغييرات شگرف وبسيار ژرفي در جوامع آن روز به نام اصول مذهبي به وجود آورد».[14]

وعبدالحسين زرين كوب در اين رابطه مي نويسد: آن چه مايه ترقيات علمي وپيشرفت هاي مادي را براي مسلمين ميسر ساخت در حقيقت همان اسلام بود... دردنيايي كه اسير تعصبات ديني و قومي بود، اسلام نفخه تازه اي دميد».[15]
ايرانيدوره ساساني به هيچ وجه از زندگي فردي و اجتماعي خويش راضي نبود. با وروداسلام قطعاً تغييرات اساسي هم در زندگي فردي و هم در زندگي اجتماعي آنهاحاصل شد به عنوان نمونه ايراني دوره ساساني حق مالكيت نداشت.[16] حق تحصيل نداشت[17]بالا رفتن از طبقات اجتماعي امري محال بود.[18] ازدواج با محارم سنتي رايج بود.[19] با ورود اسلام تغييرات اساسي در تمامي جنبه هاي فردي و اجتماعي ايرانيان حاصل شد.
بنابراين برخلاف نويسنده مقاله «ابومسلم خراساني و چند پرسش تاريخي» و با توجه به مستندات تاريخي كه ذكر شد مي توان استدلال كرد كه:
اولاً: ايرانيان با اسلام خويش افكار خرافي و منحط آتش پرستي و ساير پيرايه هايدين زرتشتي را كنار گذاشتند. بنابراين فهم ديني ايشان تغيير كرد.
ثانياً: دين زرتشتيان مقارن ظهور اسلام دين توحيدي نبوده است بلكه ثنويت از اصول اين دين در اين زمان بوده است.

ثالثاً: در جامعه طبقاتي ساساني كه بالا رفتن از طبقه اي به طبقه ديگر امري غير ممكن بود، اخلاقيات جايگاهي نداشته است.

ورابعاً: با ورود اسلام به ايران بود كه تغيير اساسي در تمامي زمينه هايفردي و اجتماعي رخ داد. تغييرات اساسي كه قطعاً با وجود آنها تمدن عظيماسلامي رشد و پيشرفت خويش را آغاز كرد.

معاد

معادواژه‌ی عربی ست، به معنای رستاخیز يا دوباره برخاستن (پس از مرگ).

معاد در دیناسلام

باور بهرستاخیز (معاد) یکی از اصول دیناسلام است. معاد هم روحانی و هم جسمانی است. معاد یکی از اصول دین اسلام و یکی از مهم‌ترین آن‌هاست.

معاد دردین بهائی

معاد یا جهان پس از مرگ یکی از عقاید اصلی بهائیان می‌باشد. بهائیان به بقایروح اعتقاد داشته و هدف از زندگی را پرورش استعداداتروح می‌دانند. بر طبق تعالیمبهائی روح انسانی مستقل از جسم بوده و پس از مرگ و فنای جسم، باقی و برقرارمی‌ماند و در عوالم روحانی و الهی داخل گشته و به حیات و تکامل خود ادامهمی‌دهد.

معاد از ديدگاه قرآن

این بخش از مقاله نیازمندویکی‌سازیاست. لطفاً با توجه بهراهنمای ویرایش وشیوه‌نامه آن را تغییر دهید. در پایان، پس از ویکی‌سازی این الگوی پیامی را بردارید.

• از ديدگاه قرآن باطن هر کس در این دنیا، عین ظاهر اوست در آخرت- یوم تبلی السرائر؛ روزی که درون ها آشکار می شود؛ سوره طارق آیه ۱۰
• مطابق آيات قرآن در روز قيامت نفس را مؤاخذه می‌كنند نه قوای نفس را. به همين خاطر نفس به قوای خود می‌گويد: وَ قالُوا لِجُلُودِهِمْ لِمَشَهِدْتُمْ عَلَيْنا - چرا بر عليه من شهادت می‌دهيد. اعضای بدن می‌گويند: قالُوا أَنْطَقَنَا اللّهُ الَّذي أَنْطَقَ كُلَّ شَيْ‏ءٍ - خدايی كه هرچيزی را به سخن در آورده‌است ما را به نطق واداشته است.(سوره فصلت- آيه 22)
• نظام آخرت کاملترین نظام امکانی است که هر کس به حسب گنجايش وجودی خودهر چه را اراده نماید و بخواهد بی درنگ و بدون شرط به وجود خواهد آمد. خدادر قرآن می فرماید: لَهُم مَّا يَشَاؤُونَ فِيهَا وَلَدَيْنَا مَزِيدٌ- هرچه بخواهند در آنجا براى آنها هست،و نزد ما نعمتهاى بيشترى است (كه به فكرهيچ كس نمى‏رسد)- سورةُ ق‏ آيه

فلسفه معاد از نظر اسلام

• معاد يعنی تجلی كردن نفس با تمام آنچه در درون خود داشته است، يعنیآنچه در زمين وجودت كاشتی قيام می‌كند. در قيامت نوشته‌های نفس به اسمشريف "الحی" حيات می‌يابند.
• هر كس زرع و زارع و مزرعه خويش است؛ به عبارت ديگر مهمان سفره خوداست. بسياری از آنچه در آخرت به انسان روی می‌آورد بروز و ظهور صفات وملكاتی هستند كه انسان در مزرعه وجود خويش كاشته است.

دهقان سالخورده چه خوش گفت با پسر / كای نور چشم من بجز از كشته ندروی – سعدی-

• جزا در طول علم و عمل بلکه نفس علم و عمل است. لاجرم قیامت هر کسیبرپا شده‌است و هر کس بهشت یا دوزخ خود است.هر کس با ادراکات و افکار واقوال و اعمالش سازنده خود است و ادراکات او عین هویت و ذات او می‌گردند.

منابع

• مطهری، مرتضی، مقدمه‌ای بر جهان بینی اسلامی
• ایلیا پتروشفسکی: اسلام در ایران - ترجمه کریم کشاورز، تهران، ۱۳۵۳، انتشارات پيام